Biblioteka Główna Politechniki Warszawskiej - Artykuł

Zgodnie z Zarządzeniem nr 24/2021 Rektora PW z dnia 30/03/2021 zaliczenie szkolenia jest obowiązkowe dla wszystkich studentów:

• pierwszego roku studiów pierwszego stopnia
• pierwszego roku studiów jednolitych studiów magisterskich
• studiów drugiego stopnia, którzy nie zaliczyli szkolenia w PW

Harmonogram szkolenia w semestrze 2023Z znajduje się w Aktualnościach

Przysposobienie biblioteczne jest prowadzone drogą elektroniczną na platformie e-learningowej PW. Każdy uczestnik kursu musi samodzielnie zalogować się na platformie. Harmonogram szkoleń oraz instrukcja logowania dla poszczególnych wydziałów są dostępne w aktualnościach na stronie BG PW na początku semestru zimowego i letniego.

• Studenci pierwszego roku studiów pierwszego stopnia oraz pierwszego roku studiów jednolitych studiów magisterskich są automatycznie zapisani na kurs w USOSweb.
• Studenci, pierwszego roku studiów magisterskich II stopnia (którzy nie ukończyli wcześniej szkolenia na tej Uczelni) oraz studenci, którzy nie zostali zapisani automatycznie na kurs mogą zapisać się sami przez rejestrację na przedmiot w USOSweb. Należy wybrać przedmiot 4310-00000-I0P-0001 Przysposobienie biblioteczne, a następnie kliknąć "Zarejestruj" (rejestracja do Grupy Dodatkowej).  Dostęp do kursu będzie aktywny następnego dnia roboczego po zapisaniu się w USOS (zazwyczaj po godz. 10:00).

W wyznaczonym terminie – należy zalogować się na platformie e-learningowej, zapoznać z materiałami oraz wykonać test. Zaliczenie testu jest równoznaczne z zaliczeniem szkolenia.
Szkolenie jest realizowane na początku rozpoczynającego się semestru.

Najczęściej zadawane pytania:

1. Jestem studentem pierwszego roku i nie mam w USOS podpiętego szkolenia bibliotecznego, co powinienem zrobić?
   Sprawdź, czy możesz samodzielnie zapisać się do grupy dodatkowej w USOSweb. Jeżeli tak – zapisz się i wykonaj test we wskazanym terminie. Jeżeli nie – napisz maila na adres Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. - bibliotekarz ma możliwość ręcznego dopisania studentów do grupy. W mailu podaj imię i nazwisko oraz numer indeksu.
2. Jestem studentem pierwszego roku. Studiuję na dwóch różnych wydziałach. Mam podpięte szkolenie biblioteczne tylko pod jeden program, co powinienem zrobić?
   Napisz maila na adres Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
   W mailu podaj imię i nazwisko, numer indeksu oraz wskaż pod,  który wydział chcesz podpiąć szkolenie biblioteczne.
3. Rozpoczynam studia na nowym kierunku / wznawiam się / wykonywałem już szkolenie biblioteczne na PW, czy muszę ponownie zaliczać Przysposobienie?
   Nie, można przepisać zaliczenie z Przysposobienia bibliotecznego.
   Napisz maila na adres Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.. W mailu podaj imię i nazwisko oraz numer indeksu.
   • Jeżeli wykonywałeś/aś szkolenie od roku akademickiego 2017Z, wówczas poprzednie zaliczenie powinno być widoczne w USOSweb – nie trzeba wtedy przesyłać żadnego potwierdzenia.
   • Jeżeli wykonywałeś/aś szkolenie w okresie od roku akademickiego 2013Z-2017L, wówczas możemy potwierdzić wykonanie szkolenia na podstawie list.
   • Jeżeli wykonywałeś szkolenie biblioteczne przed rokiem 2013Z, wówczas w mailu prześlij skan/zdjęcie indeksu z widocznym wpisem, tak aby na jednym zdjęciu było widać i zaliczenie i dane osoby. Możesz także osobiście okazać wpis pracownikowi Oddziału Informacji Naukowej i Analiz Bibliometrycznych (Gmach Główny p. 161b, c). Jeżeli masz informację o zaliczeniu szkolenia na karcie przebiegu studiów, wówczas możesz ją załączyć w mailu.
4. Rozpoczynam studia drugiego stopnia na PW, zaliczyłem/łam szkolnie na I stopniu w PW, czy muszę przepisywać zaliczenie?
   Nie, jeżeli studiowałeś/łaś na I stopniu w PW i zaliczyłeś już szkolnie biblioteczne wówczas nie musisz go ponownie zaliczać. Jeżeli widzisz podpięcie w USOSweb, napisz  maila na adres Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
   W mailu podaj imię i nazwisko oraz numer indeksu - bibliotekarz odepnie je z danego programu.
5. Czy można przepisać zaliczenie Przysposobienia bibliotecznego z innej uczelni?
   Nie, ponieważ każda biblioteka jest inna i przekazuje swoim studentom inne treści.
6. Czy zaliczenia przysposobienia są przesyłane do USOS automatycznie? Kiedy można spodziewać się zaliczenia w USOSie?
   Zaliczenia nie są przesyłane automatycznie. Są wpisywane po ukazaniu się protokołów w USOS. W przypadku szkolenia odbywającego się w październiku zaliczenia powinny pojawić się w systemie USOS pod koniec listopada. W przypadku szkolenia w semestrze letnim w maju.
7. Jestem przed obroną i nie mam zaliczenia ze szkolenia bibliotecznego. Czy mogę je wykonać?
   Napisz maila na adres Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.. W mailu podaj imię i nazwisko oraz numer indeksu, w miarę możliwości postaramy się dopisać Cię do aktualnego kursu.
8. Czy niezaliczenie Przysposobienia bibliotecznego skutkuje brakiem absolutorium?
   Na większości wydziałów tak. Jeżeli chcesz uzyskać pełną informację w tym zakresie skontaktuj, się ze swoim dziekanatem.
9. Nie wykonałem Przysposobienia bibliotecznego w wyznaczonym terminie. Czy mogę przystąpić do niego w kolejnym semestrze?
   Tak, możesz zapisać się sam przez rejestrację na przedmiot w USOSweb w terminie, w którym jest on realizowany (informacja o terminach podawana jest w aktualnościach na stronie BG).
   • Należy wybrać przedmiot 4310-00000-I0P-0001 Przysposobienie biblioteczne, a następnie kliknąć "Zarejestruj" (rejestracja do Grupy Dodatkowej). Dostęp do kursu będzie aktywny następnego dnia roboczego po zapisaniu się w USOS (zazwyczaj po godz. 10:00).

Polityka NCN dotycząca otwartego dostępu do publikacji

Narodowe Centrum Nauki wprowadziło w dniu 31 maja 2020 roku w ramach swoich konkursów Politykę dotyczącą otwartego dostępu do publikacji, która jest spójna z planem S. Główne założenia polityki NCN:

• Dotyczy artykułów w recenzowanych czasopismach, recenzowanych materiałów konferencyjnych oraz danych badawczych. Polityka nie obejmuje monografii, rozdziałów monografii i recenzowanych utworów zebranych
• Obowiązuje we wszystkich konkursach krajowych organizowanych przez NCN
• Wymóg publikowania w formie otwartego dostępu jest integralną częścią zapisów umowy o realizację i finansowanie projektu badawczego i jest warunkiem koniecznym do uznania publikacji jako rezultatu realizacji projektu, w tym podstawy kwalifikowalności kosztów zakończonego projektu
• Każda praca wydana w otwartym dostępie (zarówno wersja VoR, jak i AAM) powinna posiadać trwały identyfikator. NCN sugeruje korzystanie z powszechnie uznanych identyfikatorów (rekomendowane jest DOI)
• Prace stanowiące rezultat projektów finansowanych przez NCN należy udostępnić w ramach jednej z trzech ścieżek zgodnych z Planem S:
  • w czasopismach typu full open access (zarejestrowanych lub w trakcie rejestracji w DOAJ (tzw. ścieżka 1)
  • w czasopismach subskrypcyyjnych pod warunkiem, że Version of Record (VoR) lub Author Accepted Manuscript (AAM) zostanie bezpośrednio przez wydawcę lub autora opublikowane w otwartym repozytorium w momencie ukazania się publikacji on-line (bez embarga czasowego) (tzw. ścieżka 2)
  • w czasopismach objętych licencją otwartego dostępu w ramach tzw. umów transformacyjnych (tzw. ścieżka 3)

Przydatne linki:

Instrukcja - Polityka NCN dotycząca otwartego dostępu do publikacji [LINK]

Journal Checker Tool - narzędzie umożliwiające sprawdzenie zgodności czasopisma z polityką otwartego dostępu NCN [LINK]

Licencje Creative Commons [LINK]

Autorzy mogą zapewnić otwarty dostęp do swoich prac poprzez zamieszczenie ich w otwartych repozytoriach (o ile umowa z wydawcą na to pozwala). Istnieje szereg korzyści z archiwizacji publikacji w Repozytorium PW, są to między innymi:

• zwiększenie widoczności dorobku w sieci - treści w repozytorium są indeksowane przez różnego rodzaju multiwyszukiwarki, agregatory treści
• archiwizowanie swojego dorobku w jednym miejscu.

Zasady korzystania z utworu przez autora zależą od podpisanej umowy z wydawcą. W zależności od jej warunków, wydawcy zezwalają na zamieszczanie w repozytoriach różnych form publikacji:

• preprintu – wstępna wersja artykułu przed recenzją naukową i pracą redakcyjną
• postprintu – wersja publikacji po recenzjach i pracach redakcyjnych, ale jeszcze przed publikacją. Od wersji wydawniczej (już opublikowanej w czasopiśmie) różni się tym, że nie posiada jeszcze specyficznej dla danego czasopisma szaty graficznej (oznaczeń i formatowania wydawcy)
• wersja wydawnicza – wersja artykułu opublikowana na stronie wydawcy, zawierająca określoną dla danego czasopisma szatę graficzną.

Politykę otwartości wydawcy można sprawdzić m.in. w serwisie Sherpa RoMEO

Jeżeli chcesz przekazać plik do BW PW skontaktuj się ze swoim redaktorem wydziałowym.
Zob. Lista redaktorów wydziałowych

Licencje Creative Commons umożliwiają wybór zasad na jakich autorzy będą dzielić się swoją twórczością z innymi. Wyróżniamy 4 podstawowe warunki licencji:

• Uznanie autorstwa. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać i wykonywać objęty prawem autorskim utwór oraz opracowane na jego podstawie utwory zależne pod warunkiem, że zostanie przywołane nazwisko autora pierwowzoru.
• Użycie niekomercyjne. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać i wykonywać objęty prawem autorskim utwór oraz opracowane na jego podstawie utwory zależne jedynie do celów niekomercyjnych.
• Na tych samych warunkach. Wolno rozprowadzać utwory zależne jedynie na licencji identycznej do tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny.
• Bez utworów zależnych. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać i wykonywać utwór jedynie w jego oryginalnej postaci – tworzenie utworów zależnych nie jest dozwolone.

Podstawowym warunkiem, występującym w każdej licencji jest uznanie autorstwa. Do niego mogą być dodawane kolejne ograniczenia. W ten sposób można wyróżnić następujące licencje:

• CC-BY (uznanie autorstwa)
• CC-BY-SA (uznanie autorstwa - na tych samych warunkach)
• CC-BY-NC (uznanie autorstwa - użycie niekomercyjne)
• CC-BY-ND (uznanie autorstwa - bez utworów zależnych)
• CC-BY-NC-SA (uznanie autorstwa - użycie niekomercyjne - na tych samych warunkach)
• CC-BY-NC-ND (uznanie autorstwa - użycie niekomercyjne - bez utworów zależnych

Istnieje także licencja CC0 – jest to najbardziej liberalna z licencji, jej znaczenie jest określane jako równoznaczne z przekazaniem do domeny publicznej. 

W wielu przypadkach wybór odpowiedniej licencji może być uzależniony od polityki otwartości danego wydawcy. Warto zapoznać z warunkami na jakich można publikować prace w danym czasopiśmie. Przy wyborze licencji istotną rolę mogą odgrywać także zalecenia grantodawcy. 

W Polityce Narodowego Centrum Nauki zawarto wyraźne wskazówki dla autorów dotyczące wyboru licencji. Dla udostępniania prac zaleca się korzystanie z licencji CC-BY 4.0, natomiast dane stanowiące podstawę publikacji należy udostępniać na licencji CC0 4.0* (do roku 2025 dopuszcza się licencję CC-BY)**

Więcej na temat licencji można przeczytać na stronie Creative Commons Polska

Możesz dostosować i wybrać licencje Creative Commons dla swojego utworu, korzystając z narzędzia License Chooser udostępnionego na stronie CreativeCommons.org.

Otwarty dostęp (Open Access) to powszechny dostęp do publikacji naukowych, treści edukacyjnych, danych badawczych oraz wyników badań finansowanych ze środków publicznych - bez opłat, logowania czy innych ograniczeń prawnych i technicznych (w tym konieczności zainstalowania dodatkowego, płatnego oprogramowania).   

Utwór naukowy może być opublikowany, np. w czasopiśmie:

• zamkniętym – publikacje są dostępne wyłącznie w ramach prenumeraty, dla uprawnionych czytelników
• otwartym – publikacje są dostępne dla czytelników w różnym zakresie:
  • czasopismo w pełni otwarte – wszystkie artykuły opublikowane w czasopiśmie są dostępne dla czytelników bez opłat
  • czasopismo hybrydowe – częściowo otwarte; tylko część artykułów jest udostępniana bezpłatnie (np. artykuły, przy publikacji których autor wniósł dodatkową opłatę)
  • czasopismo otwarte z embargiem czasowym – częściowo otwarte; starsze artykuły są dostępne bezpłatnie; dostęp do najnowszych artykułów jest na początku (np. przez rok) płatny (Kulczycki 2013)

Opublikowanie artykułu w modelu otwartym przyspiesza proces publikacyjny, sprzyja dotarciu do jego treści większej grupie czytelników, a także zwiększa jego widoczność i cytowalność.

Autor może zapewnić otwarty dostęp do swojej pracy na dwa sposoby – opublikować artykuł w czasopiśmie:

• otwartym lub hybrydowym tak, by był on niezwłocznie i bezpłatnie dostępny dla czytelników bezpośrednio ze strony wydawcy/czasopisma – złota droga otwartego dostępu
   
• zamkniętym, a następnie samodzielnie go udostępnić (o ile umowa z wydawcą na to pozwala), zamieszczając np. w repozytorium – zielona droga otwartego dostępu
   
  (Harnad  2007; Harnad i in. 2004)

Zasady korzystania z utworu przez autora zależą od podpisanej z wydawcą umowy. W zależności od jej warunków, wydawcy zezwalają na zamieszczanie w repozytoriach różnych form publikacji:

• preprintu – wstępna wersja artykułu przed recenzją naukową i pracą redakcyjną
• postprintu – wersja publikacji po recenzjach i pracach redakcyjnych, ale jeszcze przed publikacją. Od wersji wydawniczej (już opublikowanej w czasopiśmie) różni się tym, że nie posiada jeszcze specyficznej dla danego czasopisma szaty graficznej (oznaczeń i formatowania wydawcy)
• wersja wydawnicza – wersja artykułu opublikowana na stronie wydawcy, zawierająca określoną dla danego czasopisma szatę graficzną.

Politykę otwartości wydawcy można sprawdzić m.in. w serwisie Sherpa RoMEO

• serwis ten zbiera informacje odnośnie polityki wydawców w zakresie praw autora do zamieszczania publikacji, m.in. w repozytoriach (archiwizacji). Wydawcy są sklasyfikowani ze względu na rodzaj nakładanych na autora ograniczeń prawnych. W opisie danego wydawcy dodatkowo są przedstawione warunki szczegółowe (np. informacja o embargo).

Jeśli chcesz, aby Twoja publikacja była dostępna w modelu otwartym:

• publikuj w recenzowanych czasopismach otwartych i hybrydowych, w tym z listy DOAJ
• udostępnij kopie prac w Bazie Wiedzy PW (zob. Baza Wiedzy PW). Więcej na ten temat w zakładce Przekaż swoją pracę do BW PW
• skorzystaj z krajowych, konsorcyjnych i uczelnianych programów finansowania opisanych w kolejnych zakładkach

Oddział Informacji Naukowej i Analiz Bibliometrycznych prowadzi konsultacje dla pracowników PW w zakresie poprawności składanych Planów Zarządzania Danymi Badawczymi. Zainteresowane osoby prosimy o kontakt mailowy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. lub telefoniczny 22 234 7300:

• Magdalena Maciąg
• Monika Gajewska

Informacje dotyczące przygotowania Planu Zarządzania Danymi Badawczymi w grantach NCN i Horyzont omówiono w zakładce Dane badawcze.