Wprowadzenie do prawa własności przemysłowej
Jeżeli zastanawiasz się w jaki sposób chronić rozwiązanie, nad którym pracujesz, zapoznaj się z informacjami przedstawionymi poniżej. W tabeli zebrano podstawowe informacje na temat wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych oraz znaków towarowych.
Definicje i przykłady
Definicje i przykładyWynalazek | Wzór użytkowy | Wzór przemysłowy | Znak towarowy |
---|---|---|---|
Twórcze i zupełne rozwiązanie pewnego
zagadnienia technicznego, nadającego się do zastosowania w produkcji |
Nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym (konstrukcyjne), dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci (tzw. mały wynalazek) |
Nowa i posiadająca indywidualny charakter
postać (zewnętrzna) wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii,
konturów, kształtów, kolorystykę, fakturę lub materiał wytworu oraz jego
ornamentację (ochrona obejmuje tylko wygląd, a nie to co jest wewnątrz wytworu). Wytworem jest każdy przedmiot wytworzony w sposób przemysłowy lub rzemieślniczy, obejmujący opakowanie, symbole graficzne oraz kroje pisma typograficznego |
Oznaczenie umożliwiające odróżnienie towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa oraz możliwe do przedstawienia w rejestrze znaków towarowych w sposób pozwalający na ustalenie jednoznacznego i dokładnego przedmiotu udzielonej ochrony. Znakiem towarowym może być w szczególności wyraz, włącznie z nazwiskiem, rysunek, litera, cyfra, kolor, forma przestrzenna, w tym kształt towaru lub opakowania, a także dźwięk (więcej o znaku towarowym) |
Wynalazek | Wzór użytkowy | Wzór przemysłowy | Znak towarowy |
---|---|---|---|
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Przysługująca forma ochrony / Warunki konieczne do spełnienia i wykluczenia
Przysługująca forma ochrony / Warunki konieczne do spełnienia i wykluczeniaWynalazek | Wzór użytkowy | Wzór przemysłowy | Znak towarowy |
---|---|---|---|
Patent | Prawo ochronne | Prawo z rejestracji | Prawo ochronne |
20 lat | 10 lat | 25 lat | 10 lat z możliwością przedłużania o kolejne 10-letnie okresy (w nieskończoność) |
Wynalazek | Wzór użytkowy | Wzór przemysłowy | Znak towarowy |
---|---|---|---|
Nowość – w skali świata | Nowość – w skali świata | Nowość – w skali świata | Funkcja odróżniająca |
Poziom wynalazczy – nieoczywistość w stanie techniki | Użyteczność – w tym funkcjonalność i stosowalność; pozwala na realizację praktycznego rezultatu | Indywidualny charakter – ogólne wrażenie | Możliwość przedstawienia w rejestrze znaków towarowych w sposób pozwalający na ustalenie jednoznacznego i dokładnego przedmiotu udzielonej ochrony |
Nadaje się do przemysłowego stosowania – możliwy do wykorzystania w działalności przemysłowej | Trwała postać – określone ukształtowanie przestrzenne |
Wynalazek | Wzór użytkowy | Wzór przemysłowy | Znak towarowy |
---|---|---|---|
Za wynalazki i wzory użytkowe NIE są uznawane, m.in.:
|
Wytworem nie są programy komputerowe | Oznaczenia, które nie mogą być znakiem towarowym |
Wynalazek | Wzór użytkowy | Wzór przemysłowy | Znak towarowy |
---|---|---|---|
Wynalazki i wzory użytkowe, których wykorzystanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami | Wzory przemysłowe, których wykorzystywanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym i dobrymi obyczajami | Oznaczenia z katalogu przesłanek bezwzględnych, np. składające się wyłącznie z określeń z języka potocznego, zgłoszone w złej wierze, obrażające uczucia religijne, patriotyczne lub tradycję narodową, sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami, symbole narodowe | |
Odmiany roślin lub rasy zwierząt oraz czysto biologiczne sposoby hodowli roślin lub zwierząt | Wzory przemysłowe zawierające oznaczenia, o których mowa w art. 129 ust.1 pkt. 8-11 Ustawy z 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (np. elementy religijne, patriotyczne, symbole narodowe, itp.) | Oznaczenia z katalogu przeszkód względnych, np. znaki naruszające prawa osobiste lub majątkowe osób trzecich, znaki identyczne lub podobne do tych z wcześniejszą datą ochrony (ryzyko wprowadzenia w błąd, znak towarowy renomowany lub powszechnie znany) | |
Sposoby leczenia ludzi i zwierząt metodami chirurgicznymi lub terapeutycznymi oraz sposoby diagnostyki stosowane na ludziach lub zwierzętach | Więcej o oznaczeniach, które nie mogą uzyskać ochrony |
Procedury i opłaty
Procedury i opłatyWynalazek | Wzór użytkowy | Wzór przemysłowy | Znak towarowy |
---|---|---|---|
Przeprowadzić wyszukiwanie w różnych źródłach informacji, by sprawdzić czy dane rozwiązanie jest nowe | |||
Wypełnić formularz zgłoszeniowy | |||
Załączyć dokumentację zgłoszeniową | Załączyć dokumentację zgłoszeniową | Załączyć dokumentację zgłoszeniową | |
Dokonać zgłoszenia w UPRP | |||
Wnieść opłatę zgłoszeniową | Wnieść opłatę zgłoszeniową | Wnieść opłatę zgłoszeniową |
Wynalazek | Wzór użytkowy | Wzór przemysłowy | Znak towarowy |
---|---|---|---|
500 zł + 480 zł za pierwsze 3 lata ochrony |
500 zł + 250 zł za pierwsze 3 lata ochrony |
300 zł + 150 zł za pierwsze 5 lata ochrony |
400 zł |
Wynalazek | Wzór użytkowy | Wzór przemysłowy | Znak towarowy |
---|---|---|---|
4600 EUR + 300 zł (za przekazanie zgłoszenia przez UPRP) (uwzględniając opłatę za 3 lata ochrony) |
350 EUR + 120 zł(za przekazanie zgłoszenia przez UPRP) (uwzględniając opłatę za 5 lat ochrony) |
850 EUR (uwzględniając opłatę za 10 lat ochrony) |
Bazy i klasyfikacje – narzędzia do wyszukiwania
Bazy i klasyfikacje – narzędzia do wyszukiwaniaWynalazek | Wzór użytkowy | Wzór przemysłowy | Znak towarowy |
---|---|---|---|
e-Wyszukiwarka | |||
Espacenet | eSearch plus dla wzorów przemysłowych | eSearch plus dla znaków towarowych | |
e-Rejestry | DesignView | Baza znaków Unii Europejskiej | |
TMview |
Wynalazek | Wzór użytkowy | Wzór przemysłowy | Znak towarowy |
---|---|---|---|
Międzynarodowa Klasyfikacja Patentowa | DesignClass - przeszukiwanie Klasyfikacji lokarneńskiej i EuroLocarno | TMClass - przeszukiwanie Klasyfikacji nicejskiej | |
Cooperative Patent Classification w bazie Espacenet | Klasyfikacji lokarneńska Klasyfikacja EuroLocarno |
Klasyfikacja nicejska |
Przydatne linki
Przydatne linkiWynalazek | Wzór użytkowy | Wzór przemysłowy | Znak towarowy |
---|---|---|---|
Więcej na stronie UP RP - przedmioty ochrony | Więcej na stronie UP RP - wzory przemysłowe | Więcej na stronie UP RP - znaki towarowe |
Masz pytania?
Masz pytania?Skontaktuj się z nami
Ośrodek Informacji Patentowej funkcjonuje przy Oddziale Informacji Naukowej Biblioteki Głównej Politechniki Warszawskiej.
Udzielamy bezpłatnych porad dotyczących informacji patentowej. Ośrodek nie zatrudnia rzecznika patentowego. Więcej informacji na temat zakresu oferowanych usług
Pl. Politechniki 1, 00-661 Warszawa; pok. 161b i 161c
tel. 22 234 7300, 628 71 84;
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
document.getElementById('cloak359654003a3228918aca9f0ca49956be').innerHTML = '';
var prefix = 'ma' + 'il' + 'to';
var path = 'hr' + 'ef' + '=';
var addy359654003a3228918aca9f0ca49956be = 'oin.bg' + '@';
addy359654003a3228918aca9f0ca49956be = addy359654003a3228918aca9f0ca49956be + 'pw' + '.' + 'edu' + '.' + 'pl';
var addy_text359654003a3228918aca9f0ca49956be = 'oin.bg' + '@' + 'pw' + '.' + 'edu' + '.' + 'pl';document.getElementById('cloak359654003a3228918aca9f0ca49956be').innerHTML += ''+addy_text359654003a3228918aca9f0ca49956be+'<\/a>';
Zapraszamy
Mapa strony
Menu górne - pl
BGPW - pl
- BCPW - informacje dla autorów
- BCPW - informacje techniczne
- Limity wypożyczeń
- Materiały do repozytorium
- BCPW - zastrzeżenia prawne
- Lista bibliotek
- Linki dla bibliotekarzy
- Polityka prywatności
- Ośrodek Informacji Patentowej BGPW
- Deklaracja dostępności
Krok po kroku
Oferujemy
Chemia
Nauka
Opracowanie i digitalizacja kolekcji fotografii pokonkursowych SARP z drugiej połowy XX wieku


Biblioteka Główna Politechniki Warszawskiej zakończyła realizację projektu pt.: „Opracowanie i digitalizacja kolekcji fotografii pokonkursowych SARP z drugiej połowy XX wieku”, na który otrzymała dofinansowanie w ramach programu „Społeczna odpowiedzialność nauki II moduł: Wsparcie dla bibliotek naukowych ”(BIBL/SP/0070/2023/01). Projekt był prowadzony w okresie 1.07.2023 – 31.08.2024.
Celem projektu było udostępnienie unikatowego zbioru 2300 fotografii czarno-białych, prezentujących wybrane plany, projekty i makiety przygotowane przez architektów drugiej połowie XX w., biorących udział w konkursach architektonicznych ogłaszanych przez Stowarzyszenie Architektów Rzeczypospolitej Polskiej (SARP). Fotografie te stanowią cenny zbiór dokumentujący rozwój polskiej myśli architektonicznej po II wojnie światowej, dodatkowo nie znany szerszej publiczności, jako że zdjęcia prac konkursowych (z wyjątkiem nagrodzonych) z reguły nie były publikowane. Są interesującym materiałem badawczym dla środowiska naukowego i studentów z dziedziny architektury, urbanistyki, planowania przestrzennego.
W wyniku realizacji projektu informację o tym cennym zasobie udostępniono społeczności międzynarodowej poprzez Centralny Katalog Zbiorów Bibliotek PW (CKZB PW) oraz Katalog NUKAT, za pośrednictwem którego jest ona przekazywana do ogólnoświatowego katalogu centralnego WorldCat (OCLC). Metadane i wersje cyfrowe fotografii zostały udostępnione w Bibliotece Cyfrowej PW działającej na oprogramowaniu dLibra.
Z autopsji sporządzono opisy bibliograficzne w formacie MARC-21 oraz metadane w formacie Dublin Core. Przeprowadzono weryfikację opisów w katalogu NUKAT. Rekordy opracowane w NUKAT zarejestrowano w CKZB PW. Dokonano opracowania rzeczowego fotografii, polegającego na dodaniu zestawu słów kluczowych.
Wszystkie opracowane fotografie zostały zeskanowane i zarchiwizowane w postaci cyfrowej na urządzeniu pamięci masowej, a oryginały zabezpieczono. Pliki skanów poddano działaniom poprawiającym ich jakość i zapisano w formacie jpg do celów udostępnienia.
Zrealizowano następujące działania:
Działanie 1. Opracowanie
W ramach projektu opracowano formalnie 2300 fotografii. Tworzenie opisu bibliograficznego polegało na:
- zidentyfikowaniu obiektów/planów/makiet widocznych na fotografii (na podstawie tradycyjnej karty katalogowej i innych źródeł – publikacji książkowych oraz źródeł internetowych),
- weryfikacji nazwisk architektów – jeśli były podane na karcie dokumentacyjnej,
- utworzeniu tytułu wraz z podtytułami według schematu uzgodnionego z Centrum NUKAT
- utworzeniu opisu alternatywnego,
- określeniu daty powstania zdjęcia na podstawie dostępnych źródeł,
- podaniu wymiarów zdjęcia.
Do opisu bibliograficznego dodano wymagane informacje o źródle finansowania projektu.
Dla wszystkich opracowanych formalnie fotografii przygotowano opracowanie rzeczowe – zestawy słów kluczowych.
Po uzgodnieniu z Centrum NUKAT aktualnej struktury formatu przeznaczonego do katalogowania zdjęć, 2300 rekordów wprowadzono do katalogu NUKAT, a następnie zarejestrowano w CKZB PW. Na każdym etapie prac prowadzono stałą korektę opisów.
Działanie 2. Digitalizacja
Zbiór fotografii objętych projektem to odbitki czarno-białe, naklejone na kartę dokumentacyjną.
W projekcie zeskanowano 2300 zdjęć w wysokiej rozdzielczości (600 dpi). Pliki w formacie tiff umieszczono w bazie archiwizacyjnej na urządzeniu pamięci masowej. Skany przekonwertowano do formatu jpg, z korektą jasności, kontrastu i elementami renowacji (usuniecie uszkodzeń, czyszczenie), przygotowano także ich miniatury. Na oba typy skanów nałożono znak wodny. W takiej postaci pliki zostały przekazane do umieszczenia w Bibliotece Cyfrowej PW.
Działanie 3. Publikacja
Po zakończeniu działań związanych z opracowaniem bibliograficznym i rzeczowym fotografii i ich umieszczeniem w Katalogu NUKAT oraz po przygotowaniu plików zeskanowanych zdjęć (zdjęcie główne i miniatura zapisane w formacie jpg) nastąpiło scalenie metadanych zamieszczonych w CKZB PW (opisy bibliograficzne zdjęć wraz z opisem alternatywnym) z plikami cyfrowymi fotografii na podstawie numerów systemowych.
W ramach projektu w Bibliotece Cyfrowej PW stworzona została podkolekcja „Konkursy architektoniczne SARP (Projekt SON2023)” w ramach kolekcji „Ikonografia”, w której znalazły się wszystkie pliki fotografii. Dodatkowo w celu ułatwienia przeszukiwania dane zostały uporządkowane według następującej struktury: nr konkursu – nr pracy – numery zdjęć danej pracy (rosnąco). Opisy zaczerpnięte z CKZB PW zostały poddane konwersji do formatu Dublin Core wykorzystywanego w oprogramowaniu dLibra, na którym pracuje Biblioteka Cyfrowa PW. Na etapie importu metadane powiązano z plikami cyfrowymi i opublikowano w Bibliotece Cyfrowej PW.
Efektem wykonanych prac było udostępnienie (zgodnie z wymogami prawa autorskiego) w szerokim Internecie cyfrowych wersji 2300 zdjęć z nienotowanych dotąd publicznie zasobów Biblioteki Głównej PW.
Przysposobienie biblioteczne
Zgodnie z Zarządzeniem nr 24/2021 Rektora PW z dnia 30/03/2021 zaliczenie szkolenia jest obowiązkowe dla wszystkich studentów:
- pierwszego roku studiów pierwszego stopnia
- pierwszego roku studiów jednolitych studiów magisterskich
- studiów drugiego stopnia, którzy nie zaliczyli szkolenia w PW
Harmonogram szkolenia w semestrze 2023Z znajduje się w Aktualnościach
Przysposobienie biblioteczne jest prowadzone drogą elektroniczną na platformie e-learningowej PW. Każdy uczestnik kursu musi samodzielnie zalogować się na platformie. Harmonogram szkoleń oraz instrukcja logowania dla poszczególnych wydziałów są dostępne w aktualnościach na stronie BG PW na początku semestru zimowego i letniego.
- Studenci pierwszego roku studiów pierwszego stopnia oraz pierwszego roku studiów jednolitych studiów magisterskich są automatycznie zapisani na kurs w USOSweb.
- Studenci, pierwszego roku studiów magisterskich II stopnia (którzy nie ukończyli wcześniej szkolenia na tej Uczelni) oraz studenci, którzy nie zostali zapisani automatycznie na kurs mogą zapisać się sami przez rejestrację na przedmiot w USOSweb. Należy wybrać przedmiot 4310-00000-I0P-0001 Przysposobienie biblioteczne, a następnie kliknąć "Zarejestruj" (rejestracja do Grupy Dodatkowej). Dostęp do kursu będzie aktywny następnego dnia roboczego po zapisaniu się w USOS (zazwyczaj po godz. 10:00).
W wyznaczonym terminie – należy zalogować się na platformie e-learningowej, zapoznać z materiałami oraz wykonać test. Zaliczenie testu jest równoznaczne z zaliczeniem szkolenia.
Szkolenie jest realizowane na początku rozpoczynającego się semestru.
Najczęściej zadawane pytania:
- Jestem studentem pierwszego roku i nie mam w USOS podpiętego szkolenia bibliotecznego, co powinienem zrobić?
Sprawdź, czy możesz samodzielnie zapisać się do grupy dodatkowej w USOSweb. Jeżeli tak – zapisz się i wykonaj test we wskazanym terminie. Jeżeli nie – napisz maila na adres Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. - bibliotekarz ma możliwość ręcznego dopisania studentów do grupy. W mailu podaj imię i nazwisko oraz numer indeksu. - Jestem studentem pierwszego roku. Studiuję na dwóch różnych wydziałach. Mam podpięte szkolenie biblioteczne tylko pod jeden program, co powinienem zrobić?
Napisz maila na adres Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
W mailu podaj imię i nazwisko, numer indeksu oraz wskaż pod, który wydział chcesz podpiąć szkolenie biblioteczne. - Rozpoczynam studia na nowym kierunku / wznawiam się / wykonywałem już szkolenie biblioteczne na PW, czy muszę ponownie zaliczać Przysposobienie?
Nie, można przepisać zaliczenie z Przysposobienia bibliotecznego.
Napisz maila na adres Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.. W mailu podaj imię i nazwisko oraz numer indeksu.- Jeżeli wykonywałeś/aś szkolenie od roku akademickiego 2017Z, wówczas poprzednie zaliczenie powinno być widoczne w USOSweb – nie trzeba wtedy przesyłać żadnego potwierdzenia.
- Jeżeli wykonywałeś/aś szkolenie w okresie od roku akademickiego 2013Z-2017L, wówczas możemy potwierdzić wykonanie szkolenia na podstawie list.
- Jeżeli wykonywałeś szkolenie biblioteczne przed rokiem 2013Z, wówczas w mailu prześlij skan/zdjęcie indeksu z widocznym wpisem, tak aby na jednym zdjęciu było widać i zaliczenie i dane osoby. Możesz także osobiście okazać wpis pracownikowi Oddziału Informacji Naukowej i Analiz Bibliometrycznych (Gmach Główny p. 161b, c). Jeżeli masz informację o zaliczeniu szkolenia na karcie przebiegu studiów, wówczas możesz ją załączyć w mailu.
- Rozpoczynam studia drugiego stopnia na PW, zaliczyłem/łam szkolnie na I stopniu w PW, czy muszę przepisywać zaliczenie?
Nie, jeżeli studiowałeś/łaś na I stopniu w PW i zaliczyłeś już szkolnie biblioteczne wówczas nie musisz go ponownie zaliczać. Jeżeli widzisz podpięcie w USOSweb, napisz maila na adres Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
W mailu podaj imię i nazwisko oraz numer indeksu - bibliotekarz odepnie je z danego programu. - Czy można przepisać zaliczenie Przysposobienia bibliotecznego z innej uczelni?
Nie, ponieważ każda biblioteka jest inna i przekazuje swoim studentom inne treści. - Czy zaliczenia przysposobienia są przesyłane do USOS automatycznie? Kiedy można spodziewać się zaliczenia w USOSie?
Zaliczenia nie są przesyłane automatycznie. Są wpisywane po ukazaniu się protokołów w USOS. W przypadku szkolenia odbywającego się w październiku zaliczenia powinny pojawić się w systemie USOS pod koniec listopada. W przypadku szkolenia w semestrze letnim w maju. - Jestem przed obroną i nie mam zaliczenia ze szkolenia bibliotecznego. Czy mogę je wykonać?
Napisz maila na adres Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.. W mailu podaj imię i nazwisko oraz numer indeksu, w miarę możliwości postaramy się dopisać Cię do aktualnego kursu. - Czy niezaliczenie Przysposobienia bibliotecznego skutkuje brakiem absolutorium?
Na większości wydziałów tak. Jeżeli chcesz uzyskać pełną informację w tym zakresie skontaktuj, się ze swoim dziekanatem. - Nie wykonałem Przysposobienia bibliotecznego w wyznaczonym terminie. Czy mogę przystąpić do niego w kolejnym semestrze?
Tak, możesz zapisać się sam przez rejestrację na przedmiot w USOSweb w terminie, w którym jest on realizowany (informacja o terminach podawana jest w aktualnościach na stronie BG).- Należy wybrać przedmiot 4310-00000-I0P-0001 Przysposobienie biblioteczne, a następnie kliknąć "Zarejestruj" (rejestracja do Grupy Dodatkowej). Dostęp do kursu będzie aktywny następnego dnia roboczego po zapisaniu się w USOS (zazwyczaj po godz. 10:00).
Polityka NCN
Polityka NCN dotycząca otwartego dostępu do publikacji
Narodowe Centrum Nauki wprowadziło w dniu 31 maja 2020 roku w ramach swoich konkursów Politykę dotyczącą otwartego dostępu do publikacji, która jest spójna z planem S. Główne założenia polityki NCN:
- Dotyczy artykułów w recenzowanych czasopismach, recenzowanych materiałów konferencyjnych oraz danych badawczych. Polityka nie obejmuje monografii, rozdziałów monografii i recenzowanych utworów zebranych
- Obowiązuje we wszystkich konkursach krajowych organizowanych przez NCN
- Wymóg publikowania w formie otwartego dostępu jest integralną częścią zapisów umowy o realizację i finansowanie projektu badawczego i jest warunkiem koniecznym do uznania publikacji jako rezultatu realizacji projektu, w tym podstawy kwalifikowalności kosztów zakończonego projektu
- Każda praca wydana w otwartym dostępie (zarówno wersja VoR, jak i AAM) powinna posiadać trwały identyfikator. NCN sugeruje korzystanie z powszechnie uznanych identyfikatorów (rekomendowane jest DOI)
- Prace stanowiące rezultat projektów finansowanych przez NCN należy udostępnić w ramach jednej z trzech ścieżek zgodnych z Planem S:
- w czasopismach typu full open access (zarejestrowanych lub w trakcie rejestracji w DOAJ (tzw. ścieżka 1)
- w czasopismach subskrypcyyjnych pod warunkiem, że Version of Record (VoR) lub Author Accepted Manuscript (AAM) zostanie bezpośrednio przez wydawcę lub autora opublikowane w otwartym repozytorium w momencie ukazania się publikacji on-line (bez embarga czasowego) (tzw. ścieżka 2)
- w czasopismach objętych licencją otwartego dostępu w ramach tzw. umów transformacyjnych (tzw. ścieżka 3)
Przydatne linki:
Instrukcja - Polityka NCN dotycząca otwartego dostępu do publikacji [LINK]
Journal Checker Tool - narzędzie umożliwiające sprawdzenie zgodności czasopisma z polityką otwartego dostępu NCN [LINK]
Licencje Creative Commons [LINK]
Sprzęt dla osób ze szczególnymi potrzebami
Lokalizacje | Zdjęcie sprzętu |
---|---|
Komputer z programem |
![]() |
Klawiatury specjalistyczne |
![]() |
Monitor brajlowski (linijka) |
![]() |
Myszka typu BIGtrack |
![]() |
Powiększalnik VISIO |
![]() |
Drukarka brajlowska |
![]() |
Lupa tradycyjna z podświetleniem |
![]() |
Lupa elektroniczna > > |
![]() |
Drapieżne czasopisma / drapieżne konferencje
Drapieżne czasopisma / drapieżni wydawcy
Drapieżne czasopisma / drapieżni wydawcy (Predatory Journals / Predatory Publishers) to podmioty stosujące nieetyczny model biznesowy, w ramach którego pobierane są opłaty za publikacje artykułu bez gwarancji rzetelnych usług redakcyjnych.
Zjawisko to udokumentował i nagłośnił Jeffrey Beall, amerykański bibliotekarz z University of Colorado w Denver, który opublikował w 2012 r. na blogu Scholary Open Access listę potencjalnych drapieżnych wydawnictw otwartego dostępu. Lista była wykorzystywana do identyfikowania wydawnictw, które stosują nieetyczne praktyki. W styczniu 2017 roku Beall dezaktywował swojego bloga razem z Listą z powodu licznych pozwów i gróźb procesami sądowymi o zniesławienie, które wnosili wydawcy.
Czasopisma drapieżne charakteryzują się brakiem przejrzystości procedur (odnośnie podejmowania decyzji redakcyjnych, opłat, procesu recenzji, itp.), stosowaniem agresywnych metod pozyskiwania autorów oraz podawaniem fałszywych lub wprowadzających w błąd informacji. W praktyce publikują wszystko, co zostanie do nich przysłane, o ile autor uiści opłatę.
> >Drapieżne konferencje
Drapieżne konferencje (ang. predatory conferences, predatory meetings) - konferencja nieetyczna naukowo, bez rzetelnego procesu recenzyjnego nadsyłanych propozycji wystąpień. Ich celem, podobnie jak w przypadku drapieżnych czasopism, jest osiągnięcie jak największego zysku z opłat rejestracyjnych oraz opłat za pokonferencyjne publikacje w otwartym dostępie poprzez uzyskanie jak największej liczyby uczestników. Drapieżne konferencje nie są organizowane przez towarzystwa czy instytucje naukowe, ale przez jednostki czy przedsiębiorstwa, które specjalizują się w organizowaniu tego typu wydarzeń w niemal wszystkich dziedzinach nauki. Często organizacją drapieżnych konferencji zajmują się drapieżne wydawnictwa.
> >Przydatne linki
- Tabela z wykazem ponad 400 czasopism podejrzewanych o drapieżne praktyki wraz z powodami usunięcia ich z międzynarodowych baz
Autorką listy jest Jolanta Szczepaniak (Wydawnictwie Politechniki Łódzkiej). Porównano listę 31433 tytułów ministerialnego wykazu z listami drapieżnych czasopism (bazujących na tzw. Liście Bealla) oraz listami czasopism, które z uwagi na potencjalnie drapieżny charakter przestał indeksować Scopus oraz katalog DOAJ. Po usunięciu duplikatów i zweryfikowaniu czasopism po numerze ISSN okazało się, że ogólna liczba potencjalnie drapieżnych czasopism wyniosła 413 tytułów, czyli około 1,31% całego wykazu. Metodologia opisana w Forum Akademickim 4/2021 w ramach artykułu „Potencjalnie drapieżne w wykazie czasopism" - Przy weryfikacji czasopisma czy konferencji warto skorzystać z serwisu Think. Check, gdzie dostępne są listy kontrolne z pytaniami, które należy sobie zadać przed wysłaniem tekstu do czasopisma czy uiszczeniem opłaty konferencyjnej:
- Beall's List of Potential Predatory Journals and Publishers
Przekaż swoją pracę do BW PW
Autorzy mogą zapewnić otwarty dostęp do swoich prac poprzez zamieszczenie ich w otwartych repozytoriach (o ile umowa z wydawcą na to pozwala). Istnieje szereg korzyści z archiwizacji publikacji w Repozytorium PW, są to między innymi:
- zwiększenie widoczności dorobku w sieci - treści w repozytorium są indeksowane przez różnego rodzaju multiwyszukiwarki, agregatory treści
- archiwizowanie swojego dorobku w jednym miejscu.
Zasady korzystania z utworu przez autora zależą od podpisanej umowy z wydawcą. W zależności od jej warunków, wydawcy zezwalają na zamieszczanie w repozytoriach różnych form publikacji:
- preprintu – wstępna wersja artykułu przed recenzją naukową i pracą redakcyjną
- postprintu – wersja publikacji po recenzjach i pracach redakcyjnych, ale jeszcze przed publikacją. Od wersji wydawniczej (już opublikowanej w czasopiśmie) różni się tym, że nie posiada jeszcze specyficznej dla danego czasopisma szaty graficznej (oznaczeń i formatowania wydawcy)
- wersja wydawnicza – wersja artykułu opublikowana na stronie wydawcy, zawierająca określoną dla danego czasopisma szatę graficzną.
Politykę otwartości wydawcy można sprawdzić m.in. w serwisie Sherpa RoMEO
Jeżeli chcesz przekazać plik do BW PW skontaktuj się ze swoim redaktorem wydziałowym.
Zob. Lista redaktorów wydziałowych
Licencje Creative Commons
Licencje Creative Commons umożliwiają wybór zasad na jakich autorzy będą dzielić się swoją twórczością z innymi. Wyróżniamy 4 podstawowe warunki licencji:
- Uznanie autorstwa. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać i wykonywać objęty prawem autorskim utwór oraz opracowane na jego podstawie utwory zależne pod warunkiem, że zostanie przywołane nazwisko autora pierwowzoru.
- Użycie niekomercyjne. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać i wykonywać objęty prawem autorskim utwór oraz opracowane na jego podstawie utwory zależne jedynie do celów niekomercyjnych.
- Na tych samych warunkach. Wolno rozprowadzać utwory zależne jedynie na licencji identycznej do tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny.
- Bez utworów zależnych. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać i wykonywać utwór jedynie w jego oryginalnej postaci – tworzenie utworów zależnych nie jest dozwolone.
Podstawowym warunkiem, występującym w każdej licencji jest uznanie autorstwa. Do niego mogą być dodawane kolejne ograniczenia. W ten sposób można wyróżnić następujące licencje:
- CC-BY (uznanie autorstwa)
- CC-BY-SA (uznanie autorstwa - na tych samych warunkach)
- CC-BY-NC (uznanie autorstwa - użycie niekomercyjne)
- CC-BY-ND (uznanie autorstwa - bez utworów zależnych)
- CC-BY-NC-SA (uznanie autorstwa - użycie niekomercyjne - na tych samych warunkach)
- CC-BY-NC-ND (uznanie autorstwa - użycie niekomercyjne - bez utworów zależnych
Istnieje także licencja CC0 – jest to najbardziej liberalna z licencji, jej znaczenie jest określane jako równoznaczne z przekazaniem do domeny publicznej.
W wielu przypadkach wybór odpowiedniej licencji może być uzależniony od polityki otwartości danego wydawcy. Warto zapoznać z warunkami na jakich można publikować prace w danym czasopiśmie. Przy wyborze licencji istotną rolę mogą odgrywać także zalecenia grantodawcy.
W Polityce Narodowego Centrum Nauki zawarto wyraźne wskazówki dla autorów dotyczące wyboru licencji. Dla udostępniania prac zaleca się korzystanie z licencji CC-BY 4.0, natomiast dane stanowiące podstawę publikacji należy udostępniać na licencji CC0 4.0* (do roku 2025 dopuszcza się licencję CC-BY)**
Więcej na temat licencji można przeczytać na stronie Creative Commons Polska
Możesz dostosować i wybrać licencje Creative Commons dla swojego utworu, korzystając z narzędzia License Chooser udostępnionego na stronie CreativeCommons.org.