Wprowadzenie
Ewaluacji jakości działalności naukowej prowadzonej przez MNiSW podlegają wszystkie podmioty współtworzące system szkolnictwa wyższego i nauki. Systemu oceny prowadzonej przez podmioty nie należy utożsamiać z oceną działalności naukowej poszczególnych naukowców. Służy on wyłącznie ocenie instytucjonalnej i nie powinien być stosowany w ocenie pojedynczych pracowników. Szczególnie dotyczy to mechanizmów oceny punktowej publikacji.
Ewaluacja będzie przeprowadzana w dyscyplinach naukowych lub artystycznych. Przedmiotem ewaluacji w 2022 r. będą osiągnięcia za lata 2017-2021.
Kryteria ewaluacji
Ocena będzie dokonywana w oparciu o trzy kryteria – siedem parametrów szczegółowych:
- poziom naukowy i artystyczny,
- efekty finansowe badań naukowych i prac rozwojowych (konkursy, komercjalizacja, usługi badawcze),
- wpływ działalności naukowej na funkcjonowanie społeczeństwa i gospodarki.
W materiale opisano kwestie związane z kryterium pierwszym – poziomem naukowym i artystycznym. W ewaluacji uwzględniane będą następujące kategorie publikacji:
- artykuły naukowe,
- monografie naukowe, rozdziały w monografiach naukowych i redakcje naukowe monografii naukowych.
Publikacja naukowa będzie uwzględniana w ewaluacji tylko raz bez względu na miejsce i formę wydania (elektroniczna / drukowana).
W ocenie publikacji obowiązuje zasada dziedziczenia prestiżu, zgodnie z którą artykuł jest wart tyle, ile czasopismo naukowe, w którym został opublikowany, a monografia naukowa tyle, ile wydawnictwo ją wydające.
Ponadto w ramach oceny poziomu naukowego i artystycznego uwzględniane będą patenty na wynalazki, prawa ochronne na wzory użytkowe oraz wyłączne prawa hodowców do odmian roślin.
Artykuły
Artykuły naukowe
Artykuł naukowy jest to recenzowany artykuł opublikowany w czasopiśmie naukowym lub w recenzowanych materiałach z konferencji międzynarodowej:
1) przedstawiający określone zagadnienie naukowe w sposób oryginalny i twórczy, problemowy albo przekrojowy;
2) opatrzony bibliografią, przypisami lub innym właściwym dla danej dyscypliny naukowej aparatem naukowym.
Artykułem naukowym jest również artykuł recenzyjny, opublikowany w czasopiśmie naukowym zamieszczonym w wykazie czasopism.
Artykułem naukowym nie jest edytorial, abstrakt, rozszerzony abstrakt, list, recenzja, errata, nota redakcyjna.
Zgodnie z zasadą dziedziczenia prestiżu artykuł jest tyle wart ile czasopismo naukowe, w którym został opublikowany.
Przedmiotem ewaluacji w 2022 r. będą osiągnięcia za lata 2017-2021. Publikacje w latach 2017-2018 i 2019-2020 będą ocenianiane wedle różnych skal punktowych. Punktacja za publikacje w 2021 nie została jeszcze podana.
W przypadku punktacji za publikację autorstwa jednej osoby, autor otrzymuje całkowitą – nominalną liczbę punktów.
Całkowita wartość punktowa dla artykułów opublikowanych w czasopismach
Wykaz z 2019 r. – Wykaz czasopism naukowych i recenzowanych materiałów z konferencji międzynarodowych z 18 grudnia 2019 (obejmuje on prawie 31 tysięcy czasopism naukowych; zawiera liczby punktów i dyscypliny naukowe)
[LINK]
Wykaz z 2017 r. – Wykaz czasopism naukowych wraz z liczbą punktów przyznanych za publikacje naukowe w tych czasopismach, ustalony na podstawie wykazów ogłoszonych w latach 2013-2016 z 25 stycznia 2017 r. [LINK]
Całkowita wartość punktowa dla artykułów opublikowanych w materiałach konferencyjnych
Inaczej sytuacja wygląda w przypadku publikacji wieloautorskich, stosuje się wtedy przeliczeniową wartość punktową.
Przeliczeniowa wartość punktowa
Przeliczeniowa wartość publikacji wieloautorskiej zależy od:
- całkowitej wartości punktowej publikacji (Pc),
- liczby autorów, którzy upoważnili ewaluowany podmiot do wykazania publikacji w danej dyscyplinie naukowej (k),
- ogólnej liczby autorów (m).
Wyznacza się ją wedle następującego schematu:
Korzystając ze wzorów wskazanych przez Ministerstwo można określić ile punktów za publikację wnosi dany autor do swojej dyscypliny i jaką część slotu ona wypełnia. Slot publikacyjny, czyli udział jednostkowy, to miara udziału autora w publikacji. Jest istotny przy ustalaniu limitu osiągnięć, które autor zgłasza przy ewaluacji. Limit ten wynosi maksymalnie 4 (zależy od iloczynu wymiaru etatu i udziału w dyscyplinie).
Monografie
Monografie naukowe, redakcje i rozdziały monografii naukowych
Zgodnie z definicją podaną w rozporządzeniu Ministra NiSW z dnia 22 lutego 2019 r. monografia naukowa jest to recenzowana publikacja książkowa przedstawiająca określone zagadnienie naukowe w sposób oryginalny i twórczy; opatrzona przypisami, bibliografią lub innym właściwym dla danej dyscypliny naukowej aparatem naukowym.
Monografią naukową jest również:
- recenzowany i opatrzony przypisami, bibliografią lub innym właściwym dla danej dyscypliny naukowej aparatem naukoweym przekład:
- na język polski dzieła istotnego dla nauki lub kultury,
- na inny język nowożytny dzieła istotnego dla nauki lub kultury, wydanego w języku polskim;
- edycja naukowa tekstów źródłowych.
Liczba punktów uzyskana za publikację o charakterze monografii zależy od poziomu wydawnictwa, które ją opublikowało.
Wykaz wydawnictw publikujących recenzowane monografie naukowe uwzględnia 500 wydawnictw z poziomu I (wydawnictwa spełniające etyczne i naukowe standardy wydawnicze) oraz 36 wydawnictw z poziomu II (wydawnictwa rozpoznawalne w międzynarodowym środowisku naukowym jako wiodące)
[LINK].
W przypadku punktacji za publikację autorstwa jednej osoby, autor otrzymuje całkowitą – nominalną liczbę punktów.
Całkowita wartość punktowa
W przypadku pierwszej ewaluacji jakości działalności naukowej za monografię naukową wydaną przed dniem 1 stycznia 2021 r. przez jednostkę organizacyjną podmiotu, którego wydawnictwo jest ujęte w Wykazie wydawnictw przyznaje się taką samą liczbę punktów, jaką przyznaje się za monografie wydane przez to wydawnictwo [LINK].
[Ustawa z dnia 3 lipca 2018 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Art. 324, 2]
Inaczej sytuacja wygląda w przypadku publikacji wieloautorskich, stosuje się wtedy przeliczeniową wartość punktową.
Przeliczeniowa wartość punktowa
Przeliczeniowa wartość publikacji wieloautorskiej monograficznej zależy od:
- całkowitej wartości punktowej publikacji (Pc),
- liczby autorów / redaktorów (w przypadku redakcji), którzy upoważnili ewaluowany podmiot do wykazania publikacji w danej dyscyplinie naukowej (k),
- ogólnej liczby autorów / redaktorów (w przypadku redakcji) (m).
Wyznacza się ją wedle następującego schematu:
Patenty
Patenty i inne kategorie ochronne prawa własności przemysłowej
W ramach kryterium pierwszego uwzględnia się patenty na wynalazki, prawa ochronne na wzory użytkowe i wyłączne prawa hodowców do odmian roślin, których twórcami są pracownicy prowadzących działalność naukową w danej jednostce. Osiągnięcia te muszą być merytorycznie związane z badaniami naukowymi prowadzonymi w podmiocie ramach danej dyscypliny naukowej.
W przypadku przyznania więcej niż jednego patentu na ten sam wynalazek albo więcej niż jednego prawa ochronnego na ten sam wzór użytkowy albo tę samą odmianę rośliny, w ewaluacji uwzględnia się tylko jedno takie osiągnięcie o najwyższej punktacji.
