Wskaźniki
Wybrane miary stosowane do oceny jakości czasopism naukowych
- punktacja ministerialna
Liczba punktów zgodna z Wykazem czasopism naukowych i recenzowanych materiałów z konferencji międzynarodowych, publikowanym przez Ministra NiSW. Najnowszy wykaz opublikowano Komunikatem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 18 grudnia 2019 r. [stan na kwiecień 2020 r.]
- IF (Impact Factor)
Impact Factor to wskaźnik, który bazuje na danych z bazy Web of Science. Uwzględnia liczbę cytowań uzyskanych przez czasopismo w danym roku dla artykułów opublikowanych w nim w ciągu 2 poprzednich lat podzieloną przez liczbę tych artykułów. Wartość IF zależy od rodzaju publikacji(artykuły przeglądowe są z reguły częściej cytowane, niż zwykłe artykuły) i dyscypliny naukowej. Wskaźnik ten, pomimo jego pierwotnego przeznaczenia jakim jest ewaluacja czasopism naukowych, bywa stosowany zarówno przy ocenie dorobku pojedynczego pracownika, jak i całej instytucji naukowej. - CS (CiteScore) - Uwaga - zmiana metodologii wyznaczania wskaźnika (stan na czerwiec 2020 r.)
CS to wskaźnik obliczany na podstawie danych z bazy Scopus. Publikowany jest (podobnie jak SNIP i SJR) raz w roku, dla czasopism, materiałów konferencyjnych i serii książkowych, ale nie dla pojedynczych książek. W 2020 r. zmieniły się zasady wyznaczania wskaźnika. W czerwcu 2020 r. opublikowano wartości wskaźnika za 2019 r. oraz wstecznie skalkulowane wartości za lata 2011-2018. Wcześniejsze dane zostały usunięte z bazy i nie są już dostępne online.
CiteScore uwzględnia skumulowaną liczbę cytowań artykułów w czasopiśmie w roku analizy i trzech poprzedzających latach podzieloną przez liczbę tych artykułów. Brane są pod uwagę wyłącznie recenzowane artykuły oryginalne, artykuły przeglądowe, referaty, rozdziały w książkach, „data papers”.
Wskaźnik jest wyliczany także w przypadku czasopism o krótszym niż cztery lata stażu. Jeżeli na przykład w danym czasopiśmie zaczęto publikować artykuły w 2019 roku, jego pierwszy wskaźnik - CS 2019 - zostanie opublikowany w czerwcu 2020 r. Warunkiem jego wyliczenia jest podanie cytowań za co najmniej 4 recenzowane publikacje w danym roku.
- SNIP (Source Normalized Impact per Paper)
SNIP to wskaźnik obliczany na podstawie danych z bazy Scopus. Wartość SNIP wyznacza się jako stosunek średniej liczby cytowań publikacji w danym czasopiśmie do tzw. potencjału cytowań. Średnia liczba cytowań obliczana jest podobnie jak dla CiteScore, z tą różnicą, że brane są pod uwagę tylko artykuły oryginalne, artykuły przeglądowe i materiały konferencyjne, a nie wszystkie typy publikacji. Potencjał cytowań to współczynnik korygujący, który bazuje na założeniu, że im dłuższa lista pozycji cytowanych w artykule, tym mniejsza jest wartość cytowań dla tego artykułu. Wskaźnik SNIP uwzględnia zatem dynamikę publikacji w danej dyscyplinie naukowej wyrażoną jako śrędnią liczbę cytowań w bibliografii i prawdopodobieństwo zacytowania. Do wyznaczenia SNIP, podobnie jak dla CiteScore, brany jest pod uwagę zakres czasowy trzech lat. SNIP umożliwia porównywanie czasopism z różnych dziedzin, ponieważ podaje skorygowaną ze względu na specyfikę dziedziny średnią liczbę cytowań. - SJR (SCImago Journal Rank)
Wskaźnik wyznaczany na podstawie danych z bazy Scopus. SJR uwzględnia fakt, że na liczbę cytowań czasopisma bezpośredni wpływ mają dyscyplina nauki, w której czasopismo funkcjonuje oraz jakość i reputacja czasopisma. Nie wszystkie cytowania mają taką samą wartość, np. cytowania w prestiżowych czasopismach ze zbliżonej tematyki są bardziej wartościowe. Cytujące źródło przekazuje swój prestiż innym źródłom poprzez zacytowanie. Wskaźnik SJR uwzględnia cytowania z trzech lat, jest obliczany na podobnej zasadzie jak algorytm PageRank. Przy ocenie z użyciem tego wskaźnika jest tendencja do zwiększania różnic między czasopismami i wzmacniania pozycji tytułów prestiżowych. Zaleca się wykorzystywanie go głównie w dziedzinach nauk o życiu i zdrowiu, szczególnie, gdy w ocenie ważna jest aktualność tematów badawczych.Źródło: What's new in journal metrics CiteScore and more / 29 czerwca 2017 / Webinarium Ludo Waltman (CWTS) and Chris James (Elsevier) / SlideShare (cjames328)
- AI (Article Influence)
Wskaźnik Article Influence jest wyznaczany na podstawie danych z bazy Web of Science. Jest on podobny do pięcioletniego wskaźnika Impact Factor. Podaje średni wpływ artykułów z czasopisma przez pierwszych pięć lat po publikacji. Do jego obliczania wykorzystuje się wartość wskaźnika Eigenfactor. Średnia wartość wskaźnika dla ogółu czasopism wynosi 1. - CNCI (Category Normalized Citation Impact) i FWCI (Field-Weighted Citation Impact)
Category Normalized Citation Impact i Field-Weighted Citation Impact to wskaźniki podawane odpowiednio w bazach InCites i SciVal. Wartość CNCI jest wyznaczana na podstawie danych z bazy Web of Science, zaś FWCI z bazy Scopus. Są to wskaźniki znormalizowane, obliczane jako stosunek liczby cytowań publikacji do oczekiwanej wartości cytowań z uwzględnieniem specyfiki dyscypliny, rodzaju i roku publikacji. Można je zatem wykorzystywać do porównań międzydyscyplinarnych oraz do porównań zbiorów o różnych wielkościach. Wartość wskaźnika „1” oznacza poziom równy ze średnią światową, wartości powyżej „1” uznawane są za wyższe od średniej światowej, poniżej „1” za niższe niż średnia światowa. - h-index (Indeks Hirscha)
H-Index to wskaźnik stosowany przede wszystkim przy ocenie pracowników naukowych. Bywa jednak też wykorzystywany przy ewaluacji czasopism. Może być on wyznaczany na podstawie danych o cytowaniach pochodzących z różnych baz. Informuje ile publikacji z danego czasopisma w danym roku było cytowanych h i więcej razy. - IC (Index Copernicus)
Wskaźnik oceny jakości czasopism wyznaczany na podstawie około 30 parametrów zgrupowanych w pięciu kategoriach: wartość naukową, staranność edytorską, zasięg, częstotliwość, regularność i stabilność rynkową, staranność techniczną [LINK]. Wskaźnik ten jest stosowany szczególnie dla czasopism, które nie są uwzględnione na liście filadelfijskiej, ale liczą się na rynku wydawnictw medycznych.
Źródła danych o wskaźnikach
W ocenie czasopism naukowych można skorzystać z następujących źródeł informacji:
- Wykaz czasopism naukowych i recenzowanych materiałów z konferencji międzynarodowych
- InCites Journal Citation Reports
- Scopus Sources
- InCites
- SciVal
- Index Copernicus Journals Master List
- Lista filadelfijska – Master Journal List
Wykaz czasopism punktowanych i recenzowanych materiałów z konferencji międzynarodowych
Najnowszy komunikat Ministra NiSW z dnia 18 grudnia 2019 r. w sprawie wykazu czasopism naukowych i recenzowanych materiałów z konferencji międzynarodowych wraz z przypisaną liczbą punktów [LINK] [stan na kwiecień 2020 r.]
Nowy, obowiązujący od 2019 r., wykaz został opracowywany na podstawie oceny eksperckiej. Każda dyscyplina naukowa była reprezentowana przez odrębny zespół doradczy. Czasopisma i materiały konferencyjne były oceniane w ramach dyscyplin naukowych, następnie przypisywano poszczególnym tytułom czasopism jedną wartość punktową wspólną dla wielu dyscyplin. Zastosowano następujące progi punktowe: 20, 40, 70, 100, 140, 200.
Wykaz zawiera:
- tytuł czasopisma naukowego lub recenzowanych materiałów z konferencji międzynarodowej;
- numer ISSN oraz e-ISSN, jeżeli zostały nadane;
- przypisane dyscypliny naukowe;
- liczbę punktów przypisaną czasopismu naukowemu lub recenzowanym materiałom z konferencji międzynarodowej.
Poprzedni wykaz składał się z trzech części:
A – czasopisma z obliczonym współczynnikiem wpływu (Impact Factor – IF), umieszczone w bazie JCR (od 20 do 50 pkt)
B – czasopisma nieposiadające obliczonego IF (od 0,25 do 10 pkt)
C – czasopisma umieszczone w bazie European Reference Index for the Humanities (ERIH) (12/16/20 pkt)
Zobacz także:
- Komunikat Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 31 lipca 2019 r. w sprawie wykazu czasopism naukowych i recenzowanych materiałów z konferencji międzynarodowych wraz z przypisaną liczbą punktów [LINK]
- Komunikat z 25 stycznia 2017 r. w sprawie wykazu czasopism naukowych wraz z liczbą punktów przyznanych za publikacje naukowe w tych czasopismach, ustalony na podstawie wykazów ogłoszonych w latach 2013-2016 [LINK]
InCites Journal Citation Reports (JCR) [LINK]
Baza umożliwia ocenę i porównanie czasopism na podstawie danych o cytowaniach pobranych z ponad 12 000 czasopism i materiałów konferencyjnych, opublikowanych przez przeszło 3 300 wydawców z ponad 60 krajów. Aktualna lista czasopism ze wskaźnikami IF za dany rok ukazuje się w połowie roku następnego (zwykle w czerwcu danego roku).
Lista filadelfijska – Master Journal List [LINK]
Master Journal List zwana w Polsce Listą filadelfijską to lista czasopism indeksowanych na platformie Web of Science. Lista filadelfijska nie zawiera wartości wskaźnika Impact Factor dla danego czasopisma. Czasopismo może być indeksowane w bazie Web of Science i nie posiadać IF.
Zobacz także:
- Prezentacja online " Wybrane miary porównawcze stosowane do oceny czasopism naukowych i monografii" dostępna w ramach projektu "Podnoszenie widoczności i cytowalności dorobku naukowego pracowników Politechniki Warszawskiej" [LINK]
- Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 22 lutego 2019 r. w sprawie ewaluacji jakości działalności naukowej [LINK]
- Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 7 listopada 2018 r. w sprawie sporządzania wykazów wydawnictw monografii naukowych oraz czasopism naukowych i recenzowanych materiałów z konferencji międzynarodowych [LINK]
Zgłoszenie czasopisma do WoS i Scopus
Kryteria doboru czasopism do baz Web of Science i Scopus
Czasopismo aplikujące o indeksację w bazach Web of Science i Scopus powinno spełniać szereg warunków w zakresie:
- Podstawowych standardów wydawniczych: terminowość publikacji, przestrzeganie zasad międzynarodowej konwencji wydawniczej, dane bibliograficzne artykułu i abstrakt w języku angielskim, recenzja specjalistów z danej dziedziny.
- Treści – wiarygodność i jakość publikacji, wkład w rozwój dyscypliny naukowej.
- Międzynarodowości: czy autorzy publikacji, wydawcy, edytorzy oraz konsultanci redakcyjni itp. reprezentują międzynarodową społeczność badaczy oraz czy czasopismo odnosi się do czytelników regionalnych czy międzynarodowych.
- Liczby cytowań: czy autorzy publikujący w danym czasopiśmie są szeroko cytowani
Jak zgłosić czasopismo do baz Web of Science i Scopus?
Proces wyboru materiałów do bazy Web of Science (Clarivate Analytics)
Proces wyboru materiałów do bazy Scopus (Elsevier)