strona startowa witryny Biblioteki Głównej Politechniki Warszawskiej

Biblioteka Główna Politechniki Warszawskiej - Artykuł

Start » Aktualności » Artykuł

Raporty bibliometryczne

Raporty bibliometryczne

DOI – identyfikacja publikacji

DOI identyfikacja publikacji

Instrukcje

Instrukcje

Upowszechnienie kolekcji fotografii dokumentującej konkursy Stowarzyszenia Architektów Polskich

flaga i godło Rzeczypospolitej Polskiej logotyp Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego

Biblioteka Główna PW w okresie 1.04.2020-31.12.2020 realizowała projekt Upowszechnienie kolekcji fotografii dokumentującej konkursy Stowarzyszenia Architektów Polskich ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach programu Społeczna Odpowiedzialność Nauki, moduł: Wsparcie dla bibliotek naukowych SONB/SB/461242/2020 .
Celem projektu było udostępnienie unikatowego zbioru 1 tys. fotografii czarno-białych, prezentującego wybrane plany, projekty i makiety przygotowane przez architektów w latach 1957-1977, biorących udział w  konkursach architektonicznych ogłaszanych  przez Warszawski Oddział Stowarzyszenia Architektów Rzeczypospolitej Polskiej (SARP). Fotografie te stanowią cenny zbiór dokumentujący rozwój polskiej myśli architektonicznej po II wojnie światowej, istotny zwłaszcza dla badaczy architektury Warszawy, dodatkowo nie znany szerszej publiczności, jako że zdjęcia prac konkursowych (z wyjątkiem nagrodzonych) z reguły nie były publikowane.  Są interesującym materiałem badawczym dla środowiska naukowego i studentów z dziedziny architektury, urbanistyki, planowania przestrzennego.
W wyniku realizacji projektu informację o tym cennym zasobie udostępniono społeczności międzynarodowej poprzez Centralny Katalog Zbiorów Bibliotek PW (CKZB PW) oraz Katalog NUKAT, za pośrednictwem którego jest ona przekazywana do ogólnoświatowego katalogu centralnego WorldCat (OCLC). Metadane i wersje cyfrowe fotografii zostały udostępnione w Cyfrowej Kolekcji Zbiorów Specjalnych PW działającej na oprogramowaniu dLibra.
Z autopsji sporządzono 1041 opisów bibliograficznych w formacie MARC-21 oraz metadanych w formacie Dublin Core. Przeprowadzono weryfikację opisów w katalogu NUKAT. Rekordy opracowane w NUKAT zarejestrowano w CKZB PW. Dokonano opracowania rzeczowego fotografii, polegającego na dodaniu słów kluczowych.
Wszystkie opracowane fotografie zostały zeskanowane i zarchiwizowane w postaci cyfrowej na urządzeniu pamięci masowej, a oryginały zabezpieczono. Pliki skanów poddano działaniom poprawiającym ich jakość i zapisano w formacie jpg do celów udostępnienia.

Projektem objęto zbiór 1 tys. czarno-białych zdjęć , stanowiących część tworzonej w latach 1949-1980 fototeki Pracowni Dokumentacji Ikonograficznej i Kartograficznej Instytutu Urbanistyki i Architektury. Kolekcja obejmuje zdjęcia projektów czołowych polskich architektów, m. in. Bohdana Pniewskiego, Marka Budzyńskiego, Jerzego Hryniewieckiego, Marii Piechotki, Xawerego Dunikowskiego, Aliny Szapocznikow i in. Prawdopodobnie jest to w skali kraju jedyna tak bogata dokumentacja zdjęciowa konkursów architektonicznych tamtego okresu.

Zrealizowano następujące działania:
Działanie 1. Opracowanie
W 2020 roku opracowano formalnie 1041 slajdów. Tworzenie opisu bibliograficznego polegało na:

  • zidentyfikowaniu obiektów/planów/makiet widocznych na fotografii (na podstawie tradycyjnej karty katalogowej i innych źródeł – publikacji książkowych oraz źródeł internetowych);
  • weryfikacji nazwisk architektów (w tym także zagranicznych) – jeśli są podane na karcie katalogowej,
  • utworzeniu tytułu wraz z podtytułami i/lub inną wersją tytułu,
  • określeniu daty powstania zdjęcia,
  • podaniu wymiarów zdjęcia.

Po uzgodnieniu z Centrum NUKAT aktualnej struktury formatu przeznaczonego do katalogowania zdjęć, rekordy wprowadzono do katalogu NUKAT, a następnie zarejestrowano w CKZB PW
Prowadzono stałą korektę na etapie przygotowania opisów, wprowadzania opisów do katalogu NUKAT oraz ostatecznego rejestrowania opisów w Centralnym Katalogu Zbiorów Bibliotek PW.
Dla wszystkich opracowanych formalnie fotografii przygotowano opracowanie rzeczowe – zestawy słów kluczowych, które określają one rodzaj elementu projektu (np. rysunek architektoniczny, rzut, makieta) oraz rodzaj obiektu, którego dotyczy zdjęcie projektowe (np. osiedle mieszkaniowe, pomnik, budynek szkolny, kino, port lotniczy, itp.)

Działanie 2. Digitalizacja
Zbiór fotografii objętych projektem to odbitki czarno-białe, naklejone na kartę dokumentacyjną. W związku z brakiem negatywów ma on charakter unikatowy. Odbitki, wrażliwe na uszkodzenia zarówno fizyczne, jak i związane z upływem czasu, zostały zeskanowane.
W ramach projektu zeskanowano 1041 zdjęć. Pliki w formacie tiff umieszczono w bazie archiwizacyjnej na urządzeniu pamięci masowej.
Wersje cyfrowe fotografii w formacie tiff wykonane zostały w wysokiej rozdzielczości (600 dpi, niektóre w 1200 dpi) i zarchiwizowane w postaci cyfrowej, pozwalającej na utrzymanie zbiorów w długim przedziale czasowym. Do celów prezentacji skany przekonwertowano do formatu jpg, z korektą jasności, kontrastu i elementami renowacji (usunięcie uszkodzeń, czyszczenie z plamek i załamań) pozwalającymi podnieść jakość zdjęć. Przygotowano także miniatury zdjęć. Na oba typy skanów nałożono znak wodny. Wersja cyfrowa pozwoli użytkownikowi na powiększenie obrazu lub jego fragmentu.

Działanie 3. Publikacja
Zeskanowane fotografie zostały udostępnione w Cyfrowej Kolekcji Zbiorów Specjalnych, działającej na oprogramowaniu dLibra, która służy do gromadzenia i udostępniania w komputerowej sieci bibliotecznej cyfrowych wersji dokumentów chronionych prawem autorskim.
Opisy bibliograficzne zdjęć zostały wyeksportowane z CKZB PW, powiązane z plikami cyfrowymi fotografii i, po konwersji metadanych do formatu Dublin Core, zaimportowane do biblioteki cyfrowej. Opisy w Cyfrowej Kolekcji Zbiorów Specjalnych zawierają odsyłacz do opisu obiektów źródłowych w Centralnym Katalogu Zbiorów Biblioteki Głównej, natomiast w Katalogu jest zamieszczona informacja o lokalizacji cyfrowych wersji fotografii.

Opracowanie, digitalizacja oraz upowszechnianie kolekcji fotografii autorstwa Tadeusza Baruckiego

flaga i godło Rzeczypospolitej Polskiej logotyp Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego

Biblioteka Główna zakończyła realizację projektu Opracowanie, digitalizacja oraz upowszechnianie kolekcji fotografii autorstwa Tadeusza Baruckiego finansowanego ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach programu Społeczna Odpowiedzialność Nauki, moduł: Wsparcie dla bibliotek naukowych (SONB/SB/465811/2020) . Projekt był prowadzony w okresie 1.04.2020-30.06.2021.
Celem projektu było:

  1. Udostępnienie zdigitalizowanego i opracowanego merytorycznie zbioru 2 tys. slajdów, dokumentujących polskie i zagraniczne rozwiązania architektoniczne i urbanistyczne lat 60. XX w. (głównie dotyczące budownictwa mieszkaniowego, planowania centrów miast, obiektów handlowych, obiektów sakralnych, szkół i przedszkoli, ośrodków kultury, sportu i rekreacji,  gastronomii, lotnisk  itp.) autorstwa uznanego architekta i fotografa Tadeusza Baruckiego, na potrzeby badań dla środowisk naukowych zajmujących się architekturą, urbanistyką, naukami inżynieryjno-technicznymi oraz historią sztuki Polski i Europy.
  2. Ochrona i zachowanie treści obrazu utrwalonego na diapozytywie barwnym w latach 60. XX w. poprzez zapisanie go w wersji cyfrowej. Upływ czasu  oraz nie zawsze korzystne warunki przechowywania i udostępniania zbioru spowodowały liczne uszkodzenia fizyczne kliszy (zagięcia, plamy) oraz przebarwienia wynikające z jej właściwości fizykochemicznych (wyblaknięcie, zaróżowienie obrazu).

Bezpośrednim efektem tych działań było umieszczenie metadanych 2061 diapozytywów w Centralnym Katalogu Zbiorów Bibliotek PW(CKZB PW), którego zasoby poprzez współpracę z Narodowym Katalogiem NUKAT wyszukiwane są  z interfejsu  międzynarodowego katalogu WorldCat (OCLC). W ten sposób upowszechniono informację o  nienotowanych publicznie zasobach Biblioteki Głównej.

Zeskanowany zbiór zarchiwizowano w postaci cyfrowej na urządzeniu pamięci masowej, a oryginały zabezpieczono. Zasoby opublikowano w Bibliotece Cyfrowej PW w Kolekcji Tadeusza Baruckiego i udostępniono w szerokim Internecie na licencji CC-BY-NC-ND 4.0. Federacja Bibliotek Cyfrowych w Polsce przekazuje informacje o obiektach Biblioteki Cyfrowej PW do europejskiej cyfrowej platformy dziedzictwa kulturowego i naukowego EUROPEANA, co zapewnia ogólnoświatowy dostęp do informacji o zdigitalizowanym zasobie.  

Projektem objęto zbiór 2 061 barwnych diapozytywów w ramkach 5x5 cm, stanowiących część tworzonej w latach 1949-1974 fototeki Pracowni Dokumentacji Ikonograficznej i Kartograficznej Instytutu Urbanistyki i Architektury. Kolekcja obejmuje fotografie wykonane przez Tadeusza Baruckiego, pracownika Instytutu, który na jego potrzeby dokumentował rozwój polskiej i europejskiej architektury i urbanistyki lat 60. XX w. Fotografie te zawierają widoki poszczególnych budynków (często projektowanych przez sławnych architektów) oraz ich detali, a także zagospodarowania przestrzennego terenów miejskich (ulic, pasaży, ciągów pieszych, placów zabaw, przestrzeni międzyblokowych, parkingów, garaży).

Prowadzono następujące działania :
Działanie 1: Opracowanie (tworzenie metadanych)
Opis bibliograficzny diapozytywu tworzony był miedzy innymi w oparciu o uproszczoną kartotekę przejętą wraz ze zbiorem z Biblioteki Instytutu Urbanistyki i Architektury.
Tworzeniu opisu bibliograficznego polegało na:

  • dokładnym zidentyfikowaniu obiektu lub fragmentu miejscowości widocznej na zdjęciu w oparciu o dane z kartoteki lub wg innych źródeł (polskich i zagranicznych publikacji książkowych/czasopism, stron internetowych itp.). W przypadku zdjęć z terenu Polski udawało się zazwyczaj dokładnie zidentyfikować obiekty, przy zdjęciach miast europejskich było to trudniejsze (np.  fotografia budynku szkolnego w małym, angielskim mieście),
  • stworzeniu tytułu slajdu wraz z podtytułem lub wariantem tytułu (gdzie zapisywano  np. alternatywne nazwy obiektów/ulic, nazwę w obcym języku itp.), co ułatwi odbiorcom wyszukanie interesujących ich treści,
  • określeniu daty powstania fotografii (gdy nie była podana przyjęto zapis ogólny „między 1960-1980” lub jeśli było to możliwe podawano przybliżony czas powstawania obiektu np. „przed 1970”),
  • wpisaniu wymiarów slajdu (po ustaleniach z katalogiem NUKAT przyjęto rozmiar standardowy 5x5 cm),
  • dodaniu pola uwag np. o przebudowie obiektu, jego wykorzystaniu:  „Budynek kina powstał w latach 1957-1961, od 1962 do 1997 mieściło się tu Kino "Rossiâ". Obecnie jest to teatr muzyczny o tej samej nazwie”,
  • gdy było to możliwe dodawano pola autorskie zawierające informacje o  twórcach obiektów (architektach).
    Dla wszystkich opracowanych formalnie diapozytywów przygotowano zestawy słów kluczowych (opracowanie rzeczowe), pozwalające odbiorcy łatwiej wyszukać interesujące go zagadnienia.
    Do katalogu NUKAT wprowadzono 2061 rekordów przy wykorzystaniu specjalnego formatu przeznaczonego do katalogowania slajdów udostępnionego przez Centrum NUKAT. Wszystkie opisy zostały następnie zarejestrowane w CKZB PW wraz z odpowiednim zestawem słów kluczowych.

Działanie 2: Digitalizacja
W trakcie prac prowadzonych w projekcie zeskanowano w formacie TIFF 2061 diapozytywów.
Zeskanowane pliki zapisano w bazie archiwizacyjnej na urządzeniu pamięci masowej.
Pliki poddano kadrowaniu i poziomowaniu, retuszowi i obróbce graficznej: wyostrzaniu, czyszczeniu. Ze względu na ich jakość  (wiele plam, przebarwień, załamań) prace przy retuszu były bardzo czasochłonne.  Poprawione pliki przekonwertowano do formatu jpg, na który nałożono znak wodny „Kolekcja Tadeusza Baruckiego. Biblioteka Cyfrowa PW”. Przygotowano także ich miniatury. W takiej postaci zostały umieszczone w Bibliotece Cyfrowej PW.

Działanie 3: publikacja
Po zakończeniu opracowania  formalnego i rzeczowego w Katalogu NUKAT oraz  przygotowaniu plików zeskanowanych zdjęć (zapis w formacie jpg – zdjęcie główne i miniatura) nastąpiło scalenie metadanych zarejestrowanych w CKZB PW (opisy bibliograficzne zdjęć) z plikami cyfrowymi  fotografii  (na podstawie numeru diapozytywu).
Na potrzeby projektu w Bibliotece Cyfrowej PW stworzona została odrębna kolekcja (Kolekcja Tadeusza Baruckiego), w której znalazły się wszystkie pliki fotografii. Z danych zaczerpniętych z CKZB PW stworzone zostały opisy w standardzie Dublin Core wykorzystywanym w oprogramowaniu dLibra, na którym pracuje Biblioteka Cyfrowa PW. Na etapie importu metadane powiązano z plikami cyfrowymi i opublikowano w Bibliotece Cyfrowej PW.
Efektem wykonanych prac było udostępnienie w szerokim Internecie cyfrowych wersji 2 061 slajdów z nienotowanych dotąd publicznie zasobów Biblioteki Głównej.

Opracowanie zbiorów z zakresu budownictwa strukturalnego

logo_mnisw

Biblioteka Główna zakończyła realizację projektu Opracowanie zbiorów z zakresu budownictwa strukturalnego realizowanego ze środków MNSiW na działalność upowszechniającą naukę (Decyzja nr 825/P-DUN/2019.

Zadanie zrealizowane w projekcie miało na celu udostępnienie szerokiemu ogółowi informacji o wszystkich zasobach bibliotecznych Politechniki Warszawskiej, w tym przypadku ciekawych dokumentów z kolekcji Biblioteki Instytutu Dróg i Mostów na Wydziale Inżynierii Lądowej.

W projekcie zaplanowano zarejestrowanie w Centralnym Katalogu Zbiorów Bibliotek Politechniki Warszawskiej (CKZB PW) łącznie 5 000 egzemplarzy. Wybrany do projektu księgozbiór ma charakter specjalistyczny i obejmuje dokumenty o tematyce związanej z budownictwem infrastrukturalnym z takich dziedzin jak geologia, geotechnika, mechanika gruntów, budowle podziemne, geodezja inżynierska, budownictwo drogowe, budownictwo mostowe, budowa dróg szynowych czy budowa lotnisk. Część tych opracowań ma charakter archiwalny i dotyczy niekiedy obiektów wybudowanych jeszcze w XIX wieku. Niektóre z nich eksploatowane są do dzisiaj.

Rozpowszechnienie informacji o kolekcji ma duże znaczenie przy obecnie prowadzonych pracach architektonicznych bądź remontowych obiektów historycznych takich jak mosty czy linie kolejowe, dla których nie zachowała się żadna dokumentacja techniczno-projektowa. Bieżące monitorowanie stanu technicznego sieci dróg krajowych, w której funkcjonują jeszcze obiekty (mosty) wybudowane w latach 1860 – 1900 o rozwiązaniach konstrukcyjnych nie wytrzymujących współczesnego ruchu, wymaga znajomości podstaw projektowania tych konstrukcji.

Katalogowaniem objęto przede wszystkim najstarszą część zasobu. Wszystkie opisy bibliograficzne sporządzono z autopsji. Prowadzono weryfikację dokumentu w katalogu NUKAT. Rekordy opracowane w NUKAT zarejestrowano w CKZB PW. Dokonano opracowania rzeczowego książek.

W latach 2019 - 2020 roku w ramach projektu sporządzono 5 126 opisów bibliograficznych, w tym 1 730 publikacji wydanych w latach 1861 – 1960, stanowiących najstarszą grupę dokumentów. Spośród nich 5 051 opisów zostało opracowanych w katalogu NUKAT.

W wyniku realizacji projektu Centralny Katalog Zbiorów Bibliotek PW poszerzył się o informacje o cennych zasobach, będących w posiadaniu Biblioteki Instytutu Dróg i Mostów Politechniki Warszawskiej do tej pory niewidocznych, a przez to niedostępnych dla użytkowników.
Informacja o posiadanych zasobach skatalogowanych w ramach projektu jest dostępna w otwartym Internecie poprzez Centralny Katalog Zbiorów Bibliotek PW.
Opisy zarejestrowane w NUKAT są ponadto sukcesywnie przekazywane do ogólnoświatowego katalogu centralnego OCLC, co w sposób znaczący zwiększyło widoczność opracowanego zasobu w skali globalnej.

Wolny Dostęp - poziom II

Przestrzeń biblioteczna

Udostępnianie czasopism

Sprzęt komputerowy i lokalne bazy danych

Strefa cichej pracy

Strefa relaksu

Urządzenia samoobsługowe do kopiowania

© 2024 Politechnika Warszawska,

Biblioteka Główna Politechniki Warszawskiej, Pl. Politechniki 1, 00-661 Warszawa

Polityka prywatności | Linki dla bibliotekarzy | Mapa strony